Năm Trung Bình thứ nhất (184), đời vua Linh Đế, triều đình nhà Hán suy yếu làm cho xã hội Trung Hoa rơi vào cảnh náo loạn. Vua tin dùng hoạn quan, phế bỏ người tài nên triều chính ngày càng đổ nát, lòng người không phục, giặc cướp nổi lên khắp nơi, đáng kể nhất là đảng Hoàng Cân của Trương Giác.

Trương Giác cùng hai em là Trương Bảo, Trương Lương vì có công cứu người nên rất được lòng bá tánh. Nhân buổi loạn lạc, Trương Giác mưu đồ bá nghiệp cùng hai dấy binh làm loạn.

Triều đình cử ba quan Trung lang tướng là Lư Thực, Hoàng Phủ Tung và Chu Tuấn chia quân ba ngả để đánh dẹp. Loạn thế xuất anh hùng, nhiều hào kiệt bắt đầu lộ diện trong thời điểm này như ba anh em Lưu Bị, Quan Vũ, Trương Phi, quan Thừa ở Hạ Phi tên Tôn Kiên, quan Kỵ đô úy Tào Tháo… Được sự giúp sức của họ nên cuối cùng quân triều đình cũng dẹp yên được phản loạn, nhưng bọn hoạn quan trong triều vẫn thao túng làm cho việc thưởng phạt bất minh dẫn đến kết quả bại tướng Đổng Trác nhờ khéo đút lót lại được trọng dụng.

Sau khi vua Linh Đế băng hà (189), Hà thái hậu và Đổng thái hậu đấu đá lẫn nhau tạo cơ hội cho Đổng Trác kéo quân vào Lạc Dương. Đổng Trác bạo ngược, trên uy hiếp Thiên tử, dưới cho quân cướp bóc, chém giết lương dân nên bị các tướng lĩnh, thái thú, thứ sử ở các châu quận dẫn đầu là Kỳ Hương Hầu Viên Thiệu, lúc bấy giờ đang giữ chức thái thú Bột Hải, hội quân tiến đánh nhưng do nội bộ bất hòa nên cuối cùng đội quân đó cũng tan rã.
Kể từ thời điểm này các cuộc chiến tranh giành đất đai, quyền lực xảy ra liên miên không dứt giữa các lãnh chúa ở các châu quận, sau này dần dần hình thành nên thế Tam Quốc với Lưu Bị ở đất Thục, Tào Tháo nhà Ngụy và Tôn Quyền nhà Ngô. Tuy những cuộc chiến này đã gây nhiều tổn thất cho bá tánh thời bấy giờ nhưng cũng có không ít những bản anh hùng ca về sự dũng cảm, mưu lược, tấm lòng nhân ái, trung nghĩa được viết ra trong giai đoạn này mà phần lớn đã trở thành chuẩn mực cho đến tận hôm nay.